آموزش دانشجویان : مواجهه تصادفی با Needlestcik

 راهنمای نحوه برخورد با موارد Needlestick

  تعریف

  خطرات ناشی از Needlestick و مواجهه با خون

  جلوگیری از وقوع Needlestick و جلوگیری از بروز عفونت

  اقدامات سریع بدنبال آسیب Needlestick

  اقدامات درمانی

  نحوه انجام کارها و ثبت موارد آسیب دیده

  ...............................................................

 

  ۱- تعریف :

  آسیب Needlestick :

  عبارتست از فرورفتن اتفاقی سوزن در پوست طی اقدامات پزشکی .

  مواجهه تصادفی با خون :

  عبارتست از تماس ناخودآگاه با خون ویا مایعات آغشته به خون بدن طی اقدامات پزشکی .

 

  ۲- خطرات ناشی از Needlestick ومواجهه با خون :

  مواجهه تصادفی با خون از طریق نوک سوزن ،بریدگی ،گزش و یا پاشیدن آن روی بدن، خطر بروز عفونت ناشی از ویروسهای منتقله از طریق خون از قبیل ویروس هپاتیت B ( HBV ) ، ویروس هپاتیت C ( HCV ) و ویروس نقص ایمنی انسانی ( HIV ) را بهمراه دارد .

  خطر HBV : ۴۰- ۵ درصد

  خطر HCV : ۱۰- ۳ درصد

  خطر HIV : ۵/۰- ۲/۰ درصد

  شیوع ابتلا به HBV در مصرف کنندگان داروهای وریدی، مردان هم جنس باز وکشورهای در حال توسعه بیشتر از شیوع آن در کشورهای توسعه یافته می باشد. شیوع HCV در بیماران دیالیزی، مصرف کنندگان داروهای وریدی و افرادی که چندین بار فرآورده های خونی دریافت نموده اند بیشتر است .

  شیوع HIV در مردان هم جنس باز،مصرف کنندگان داروهای وریدی وساکنین مناطق آندمیک این بیماری،بیشتر است .

 

  تماس اتفاقی با خون مخصوصا در موارد زیر رخ میدهد :

  ۱- طی گذاشتن مجدد درپوش یا محافظ سوزن

  ۲- طی جراحی،بخصوص در زمان بستن زخم

  ۳- طی انجام بیوپسی

  ۴- وقتی یک سوزن بدون درپوش یا محافظ در روکش تخت یا لباسهای جراحی یا ... جاگذاشته می شود .

  ۵- وقتی شخص می خواهد یک سوزن مصرف شده بدون درپوش را به داخل سطل زباله بیندازد .

  ۶- طی تمیز کردن وانتقال زباله

  ۷- در طی استفاده از روشهای تزریق متعدد وپیچیده

  ۸- در بخشهای تصادفات واورژانس

  ۹- در اقدامات پزشکی پراسترس (آندوسکوپی تشخیصی یا درمانی در بیماران مبتلا به خونریزی گوارشی )

  هرچند انتقال سایر میکروارگانیسم های منتقله از راه خون از طریق روشهای فوق شایع نیست،ولی باید موارد زیر را نیز در نظر داشته باشیم :

  ۱- سایر ویروسهای هپاتیت

  ۲- سیتومگالوویروس ( CMV )

  ۳- ویروس ابشتاین بار ( EBV )

  ۴- پاروویروس

  ۵- ترپونماپالیدوم (سیفیلیس )

  ۶- یرسینیا

  ۷- پلاسمودیوم

  مواجهه تصادفی با خون از طریق نوک سوزن، احتمالا یکی از شایعترین آسیب های شغلی در بخشهای مختلف مراقبتهای پزشکی می باشد .

 

  ۳- جلوگیری از وقوع Needlestick وجلوگیری از بروز عفونت :

  ۳-۱- کلیات :

  مهمترین و تنها روش جلوگیری از وقوع این است که پس از استفاده از سوزن، درپوش را روی آن نگذاریم؛ بعبارت دیگر باید از گذاشتن مجدد درپوش سوزن خودداری کنیم. بجای اینکار باید سوزنهای استفاده شده را در ظرفهای مخصوصی نگهداری نمود. باید توجه داشت که این ظرفهای مخصوص همیشه در دسترس پرسنل باشند. نکته مهم دیگر در این زمینه،استفاده از پوششهای مناسب مثل دستکش، ماسک دهان وعینک بخصوص در طی انجام آندوسکوپی است .

 

  ۳-۲- پیشگیری :

  مهمترین راه برای پیشگیری از آسیب Needlestick ،این است که سوزن استفاده شده را مجددا در داخل درپوش یا محافظ آن قرار نداده ودر عوض، آنرا در داخل یک ظرف مخصوص بیندازیم.باید اطمینان حاصل کنیم که این ظرفها همیشه در دسترس باشند .

 

  ۳-۲-۱- واکسیناسیون :

  پرسنل جدید بیمارستانها وکلیه پرسنل سیستم های بهداشتی درمانی که در خطر مواجهه با خون هستند باید علیه HBV واکسینه شوند. تاکنون واکسنی موثر علیه HCV و HIV تولید نشده است .

 

 

  ۳-۲-۲- پیشگیری از تماس تصادفی با خون :

  استفاده از وسایل ولباسهای محافظ شخصی بسیار مهم هستند.باید از ماسک دهان، دستکش وگان استفاده نمود. استفاده از دو دستکش بهتر از یک دستکش می باشد.هر لایه اضافی پوششهای محافظتی(مثلا استفاده از دو دستکش بجای یک دستکش)،خطر ابتلا به عفونتهای موجود در نوک سوزن را بطور قابل توجهی کاهش می دهد .

  تحقیقات نشان می دهند که با استفاده از روشهای پیشین جهت انجام تزریقات ویا با استفاده از مکانیسم تزریق بدون سوزن مثلا با روشهای jet-injection ، خطر بروز Needlestick کاهش یافته ویا بطورکلی از بین می رود. نوع وطراحی سوزن نیز مهم است . بطور مثال استفاده از سوزنهای دارای مکانیسم های ایمنی ( barrel ایمنی)یا سوزنهایی که نوک آنها کند است، میزان بروز آسیب Needlestick را کم می کند .

 

  ۳-۲-۳- ضدعفونی کردن وسایل آلوده :

  اگر مواد آلوده به خون وترشحات بدن روی وسایل ریخته شود،باید بلافاصله وسایل آلوده تمیز شده (با دستکش)وسپس ضدعفونی شوند.وسایل وتجهیزات پرستاری،ابزار پزشکی وسطوح کوچک را با الکل ۷۰درصد تمیز می کنند.سطوح بزرگ مثل کف اتاق ،با محلول کلر ۱۰۰۰ ppm ضدعفونی می گردد .

 

  ۴- اقدامات سریع بدنبال آسیب Needlestick :

  مراقبت از زخم بلافاصله پس از حادثه :

  ابتدا اجازه دهید تا چند لحظه از زخم خون بیاید وسپس آنرا بطور کامل با آب ویا محلول سالین شستشو دهید.زخم را ابتدا با آب وصابون شستشو داده وسپس با الکل ۷۰درصد ضدعفونی کنید.در موارد تماس با غشای مخاطی،باید حتما آنرا بلافاصله وبطور کامل با استفاده از آب یا محلول سالین تنها شستشو دهید ونباید از الکل استفاده کنید .

 

  گزارش بروز حادثه :

  باید بلافاصله پس از وقوع حادثه، آنرا به بخشهای مسئول حوادث وسوانح شغلی گزارش کرد .

 

  اقدامات فوری(برروی شخص مصدوم ):

  پس از بروز حادثه ،باید در اسرع وقت از بیمار نمونه خون گرفت.این نمونه خون باید حداقل بمدت یکسال نگهداری شود.در موارد بروز عفونت ،این نمونه بعنوان یک مرجع ارزیابی پایه محسوب شده ونشان می دهد که آیا عفونت موجود در بدن فرد (ناشی از یکی از سه ویروس ذکر شده) در اثر آسیب شغلی ( Needlestick ) ایجاد شده یا اینکه فرد از قبل مبتلا به آن بوده است. نمونه نگهداری شده، فقط باید برای این منظور آنالیز شود.برای بررسی عفونتهای HCV, HBV و HIV باید نمونه های دیگری به فواصل ۱، ۳، ۶ و۱۲ ماه از وقوع حادثه گرفته شود .

 

  اقدامات فوری(با توجه به منابع احتمالی آلودگی ):

  اگر منبع خون آلوده کننده بیمار مشخص باشد،باید برای بررسی HCV, HBV و HIV از منبع آلوده کننده، نمونه خون بگیریم. اگر فرد(منبع آلوده کننده) از انجام اینکار امتناع نمود، باید او را بعنوان ناقل ویروس در نظر بگیریم. اگر منشا خون مشخص نباشد، می توان از خون موجود درنوک سوزن برای بررسی های سرولوژیک استفاده نمود .

 

  ۵- اقدامات درمانی :

  ۵-۱- پروفیلاکسی عمومی :

  نحوه برخورد با این بیماران، بستگی به این دارد که احتمال خطر کدامیک از سه عفونت HCV,HBV و HIV وجود داشته باشد. با توجه به آنالیز سرولوژیک نمونه های گرفته شده، مراحل درمانی بیمار باید بمنظور محدود کردن خطر عفونت ناشی از ویروس شناخته شده، برنامه ریزی شود .

 

  ۵-۲- در موارد مشکوک به عفونت HBV چه اقداماتی باید انجام شود :

  در این موارد، ابتدا باید مشخص شود که آیا فرد مصدوم در برابر HBV ایمن است یا خیر؛ وفرقی ندارد که این ایمنی از طریق واکسن و یا سایر روشها ایجاد شده باشد، در این خصوص دو احتمال وجود دارد :

 

  ۱- درشرایط زیر فرد دارای ایمنی کامل در برابر HBV می باشد :

  الف)فردی که حداقل سه نوبت واکسن HBV دریافت کرده وپس از آن از نظر آنتی بادی ضد HBV کنترل شده باشد .

  ب)وقتی پاسخ پس از واکسیناسیون بیش از IU/I ۱۰ باشد .

  ج)فردی که قبلا مبتلا به هپاتیت B شده است .

 

  ۲- در شرایط زیر فرد دارای ایمنی نسبی(یا فاقد ایمنی )در برابر HBV است :

  وقتی فرد تعداد دوز ناکافی از واکسن ضد HBV دریافت کرده ویا اصلا در برابر آن واکسینه نشده است. اگر این افراد دچار Needlestick شوند، باید در طی ۴۸ ساعت اول ml ۵ ایمنوگلوبین هپاتیت B ( HBIG ) را بطور عضلانی به آنها تزریق نمود .

 

  ۳- در موارد مشکوک به عفونت HCV چه اقداماتی لازم است؟

  در حال حاضر هیچ نوع پروفیلاکسی دارویی موثری در برابر HCV وجود ندارد،ولی در صورتی که این عفونت در مراحل اولیه تشخیص داده شود، می توان امیدوار بود که با درمانهای تجربی بتوان آنرا کنترل کرد.برای تشخیص عفونت HCV در مراحل اولیه، باید بیمار را بمدت ۱۲ ماه بطور دقیق تحت نظر داشت ودر فواصل منظم یعنی ۳، ۶، ۹ و۱۲ ماه پس از آسیب، از بیمار تستهای سرولوژیک بعمل آورد. اگر در یکی از این تستها، آنتی بادی های علیه HCV مثبت شوند، باید آنرا با نمونه خون اولیه ( baseline ) که بلافاصله پس از آسیب از بیمار گرفته شد مقایسه نمود. به این ترتیب می توان مشخص نمود که آیا فرد در اثر آسیب شغلی ( Needlestick ) دچار این عفونت شده و یا از قبل به آن مبتلا بوده است. در صورت مثبت بودن تست HCV ، درمان انتخابی آن، تجویز اینترفرون بهمراه ریباویرین می باشد. در این موارد حتما باید با یک متخصص گوارش و کبد مشاوره نمود .

 

  ۵-۴- خطرات واقدامات لازم در موارد مشکوک به عفونت HIV :

  ۵-۴-۱- خطر ابتلا به عفونت HIV :

  خطر ابتلا به عفونت HIV بدنبال مواجهه با خون بسیار کم است(۵/۰-۱/۰ درصد). خطر واقعی عفونت،به نوع تماس ومقدار ویروس موجود در وسیله آلوده کننده بستگی دارد . 

 

 

  جدول ۱:خطر عفونت HIV بدنبال مواجهه تصادفی با خون

 

  نوع تماسی

  خطر عفونت

  انجام * PEP

  آسیب پوستی

  آسیب عمیق

  آسیب سطحی

  آسیب به غشای مخاطی یا پوست

  سطح وسیع

  سطح کوچک و محدود

  سالم بودن پوست

 

  < ۳/۰ درصد

  > ۳/۰ درصد

 

  ۱/۰ درصد

 

  > ۱/۰ درصد

 

  انجام شود

  انجام شود

 

  انجام شود

 

  توصیه نمی شود

  * توصیه جهت انجام پروفیلاکسی پس از مواجهه = PEP

  درصورت تجویز مهارکننده های HIV به فاصله کوتاهی (درطی ۸-۲ ساعت)پس از آسیب، احتمال عفونت HIV بطور قابل توجهی کم می شود .

 

  عواملی که با ریسک بالای عفونت HIV مرتبط هستند عبارتند از :

  الف)زخمهای عمیق

  ب)وجود خون قابل مشاهده در روی وسایل آلوده کننده

  ج)آسیب Needlestick با سوزنهای استفاده شده محتوی خون بیمار (hollow-bare needles)

  د)تزریق وریدی یا عضلانی خون آلوده

  ه)آلودگی با خون بیماری که مقدار ویروس در آن بسیار زیاد است (بطور مثال فرد مبتلا به AIDS که درمان نشده ویا در مراحل انتهایی بیماری قرار دارد ).

 

  اقدامات سریع پس از آسیب Needlestick :

  بیمار ابتدا باید توسط یک متخصص بیماریهای شغلی وایمنی ویزیت شده ومشخص شود که آیا نیاز به تجویز دارو جهت پروفیلاکسی پس از مواجهه ( PEP ) دارد یا خیر. اگر در این خصوص شک وتردید وجود داشت،بهتر است با یک متخصص مجرب در بیماری AIDS تماس گرفته شود. اگر انجام PEP توسط متخصصان و پزشکان مربوط توصیه گردد، توجه به نکات زیر بسیار اهمیت دارد :

  ۱- مزایا ومعایب PEP

  ۲- آزمایشات لازم(بر روی کلیه ها وکبد)جهت پیگیری بیماری،پس از دو هفته و۱، ۳ و۶ ماه

  ۳- آزمایشات لازم جهت پیگیری عفونت HIV ( پس از ۱، ۳ و۶ماه )

  ۴- اهمیت جلوگیری از انتقال عفونت به شریک جنسی(با استفاده از کاندوم )

  پس از طی این مراحل ،باید در اسرع وقت PEP شروع شود .

 

 

  جدول ۲: انجام دادن یا ندادن PEP

 

  نوع مواجهه با وسایل و مواد آلوده به HIV

  منبع آلودگی

  پروفیلاکسی ضدویروس

  درمان

  از طریق پوست

 

 

 

 

 

 

 

 

  غشای مخاطی

 

 

 

 

 

 

  Skin increased risk

 

  خون

  وقتی خطر ابتلا زیاد باشد

  وقتی خطر ابتلا کم باشد

  مایعات حاوی خون قابل مشاهده، سایر مایعاتی که ممکن است آلوده شده باشد.

  سایر مایعات بدن مثل ادرار

 

  خون

  مایعات حاوی خون قابل مشاهده،

  سایر مایعاتی که ممکن است آلوده شده باشند.

  سایر مایعات بدن مثل ادرار

 

  خون

  مایعات حاوی خون قابل مشاهده،

  سایر مایعاتی که ممکن است آلوده شده باشند.

  سایر مایعات بدن مثل ادرار

 

 

  توصیه می شود

  باید در نظر گرفته شود

  باید در نظر گرفته شود

 

 

 

  نیازی به پروفیلاکسی نیست

 

 

  باید در نظر گرفته شود

 

  باید در نظر گرفته شود

 

  نیازی به پروفیلاکسی نیست

 

 

  باید در نظر گرفته شود

 

  باید در نظر گرفته شود

 

  نیازی به پروفیلاکسی نیست

 

  IDV+۳TC+ZDV

  IDV+۳TC+ZDV

  IDV+۳TC+ZDV

 

 

  IDV+۳TC+ZDV

 

 

  IDV+۳TC+ZDV

 

  IDV+۳TC+ZDV

 

  IDV+۳TC+ZDV

 

  IDV+۳TC+ZDV

 

  IDV+۳TC+ZDV

 

  IDV+۳TC+ZDV

 

  ۵-۴-۲- پروفیلاکسی پس از مواجهه ( PEP ) برای بیمارانی که خطر عفونت HIV در آنها بالا است :

  کلیات :

  درمان انتخابی در این بیماران، PEP است. برای اینکار، توصیه می شود که از یک رژیم سه دارویی شامل دو داروی مهارکننده RT ( ترانس کریپتاز معکوس) و یک داروی مهارکننده پروتئاز استفاده گردد. اگر فرد آلوده کننده مبتلا به یک ویروس مقاوم باشد، می توان با کمک یک متخصص داخلی مجرب در درمان AIDS رژیم دارویی را تغییر داد .

  PEP استاندارد شامل موارد زیر است :

  ایندیناویر، لامیوودین، زیدوودین

  درمان تک دارویی زودهنگام با تجویز زیدوودین موجب کاهش احتمال عفونت HIV تا ۸۰ درصد می شود.معایب اصلی PEP شامل عوارض جانبی خطرناک ومشخص نبودن علائم مسمومیت ناشی از آنها در طولانی مدت است .

 

  شروع درمان در اسرع وقت :

  PEP باید در ۶ ساعت اول پس از مواجهه بیمار با خون آغاز شود.نباید منتظر جواب آزمایش ها باشیم وبلافاصله پس ازاطلاع از مواجهه باید PEP را آغاز نمود.در بسیاری از بیماران می توان بلافاصله پس از منفی بودن نتایج آزمایش ها، PEP را قطع نمود وبه این ترتیب می توان از بروز عوارض جانبی آنها جلوگیری کرد .

 

  داروهای مورد استفاده :

  می توان از یک PEP استاندارد استفاده نمود.دوره کلی درمان باید ۴ هفته(۲۸ روز)طول بکشد. برای اطلاع در مورد دوز داروها به جداول ۳ و ۴ مراجعه کنید .

 

  عوارض جانبی :

  ایندیناویر:در صورت عدم نوشیدن آب کافی،مصرف این دارو ممکن است موجب بروز سنگهای کلیه ومجاری ادراری شود .

  لامیوودین:عوارض جانبی آن نادر است .

  زیدوودین:سردرد، تهوع(موقتی)، آنمی، اختلال عملکرد کبد

 

  پیگیری بیمار :

  آزمایشات مربوط به پیگیری وضع بیمار مهم هستند.برای بررسی عوارض جانبی داروها(هماتولوژیک ،کبدی،کلیوی و...)باید نمونه های خون در شروع درمان وپس از ۲ و ۴ هفته گرفته شود.برای بررسی HIV باید نمونه های خون در شروع درمان وپس از ۱، ۳، ۶ و۱۲ ماه نیز گرفته شود.اگر تا ۶ ماه پس از شروع درمان نمونه های خون برای HIV منفی باشد،احتمال ابتلای فرد به این عفونت بسیار کم خواهد بود،ولی برای رد تغییرات سرولوژیک ویروس نادر HIV ،باید پس از ۱۲ ماه نیز یک نمونه خون گرفت.بیش از ۹۵% از تغییرات سرولوژیک ( seroconversion ) ثبت شده HIV در طی ۱۲-۳ هفته اول صورت می گیرد .

 

  جدول ۳: دوزهای دارویی در PEP - بالغین

 

  نام ژنریک

  نام تجاری

  دوز به میلیگرم

  دوز بر حسب کپسول/قرص

  زمان

  ارتباط با غذا

  ایندیناویر

 

 

 

 

 

 

  لامیوودین

 

 

 

 

  زیدوودین

  Crixivan

 

 

 

 

 

 

  Epivir

 

 

 

 

  Retrovir

 

  ۸۰۰ mg ۳dd

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  ۱۵۰ mg ۲dd

 

 

 

 

  ۳۰۰ mg ۲dd

  دوکپسول ۳ dd

 

 

 

 

 

 

  یک قرص ۲ dd

 

 

 

 

  یک کپسول ۲ dd

  _۰۷

  ۰۰/۰۸

  _۱۵

  ۰۰/۱۶

  _۲۳

  ۰۰/۲۴

 

  _۰۷

  ۰۰/۰۸

  _۱۹

  ۰۰/۲۰

 

  _۰۷

  ۰۰/۰۸

  _۱۹

  ۰۰/۲۰

  با شکم گرسنه یا نیم ساعت قبل از یک وعده سبک یا دو ساعت پس از یک وعده معمولی

 

 

 

 

 

  همراه غذا

 

 

 

 

  همراه غذا

 

 

 

  جدول ۴: دوزهای دارویی در PEP - اطفال

 

  نام ژنریک

  نام تجاری

  اشکال دارویی

  دوز بر حسب

  mg/kg یا mg/ml

  ارتباط با غذا

  ایندیناویر

 

 

 

 

 

 

  لامیوودین

 

 

 

 

  زیدوودین

  Crixivan

 

 

 

 

 

 

  Epivir

 

 

 

 

  Retrovir

  کپسول ۲۰۰ یا ۴۰۰ میلی گرمی

 

 

 

 

  قرص ۱۵۰میلیگرمی یا بصوررت شربت در شیشه ۲۴۰ ml با دوز ۱۰ mg/ml

 

 

  کپسول ۱۰۰ یا ۲۵۰ میلیگرمی یا شربت ۲۰۰ ml با دوز ۱۰ mg/ml

  ۱۰۰ mg/kg در ۴-۳ دوز روزانه

 

 

 

 

 

  ۴ mg/kg ۲dd (وزن کمتر از ۳۰ کیلو)

  ۱۵۰ mg ۲dd (وزن بالای ۳۰ کیلو)

 

 

  ۱۲۰ mg/ml ۳dd

 

  با شکم گرسنه یا نیم ساعت قبل از یک وعده سبک یا دو ساعت پس از یک وعده معمولی

 

 

 

 

 

  همراه غذا

 

 

 

 

 

  همراه غذا

 

 

 

  جدول ۵: دوز ایندیناویر - اطفال

 

  وزن kg

  زمان

  ۰۰/۰۸-۰۷

  ۰۰/۱۳-۱۲

  ۰۰/۲۲-۲۱

 

  زیر ۱۰ کیلوگرم

  مشاوره با یک متخصص اطفال مجرب در زمینه ایدز

  ۱۵-۱۰

  ۲۰-۱۵

  ۲۵-۲۰

  ۴۰-۲۵

  ۵۰-۴۰

  ۶۰-۵۰

  بیش از ۶۰ کیلوگرم

  ۲۰۰ mg

  ۲۰۰ mg *

  ۲۰۰ mg

  ۴۰۰ mg

  ۴۰۰ mg *

  ۴۰۰ mg

  ۸۰۰ mg

  ۲۰۰ mg

  ۲۰۰ mg *

  ۴۰۰ mg

  ۴۰۰ mg

  ۴۰۰ mg *

  ۴۰۰ mg

  ۸۰۰ mg

  ۲۰۰ mg

  ۲۰۰ mg *

  ۴۰۰ mg

  ۴۰۰ mg

  ۴۰۰ mg *

  ۴۰۰ mg

  ۸۰۰ mg

 

  ۲۰۰ mg *

 

 

  ۴۰۰ mg *

  * دوز دارو را باید در طی روز تقسیم نمود و فواصل بین دو دوز باید حداقل ۴ ساعت و حداکثر ۶ ساعت باشد .

 

 

  ۶- نحوه انجام کارها و ثبت موارد آسیب دیده :

  بین خطر Needlestick وتجربه وتسلط به کار در پرسنل بهداشتی ودرمانی ارتباط واضحی وجود دارد.افراد مجرب ومسلط بر کار،وظایف خود را در کمال آرامش وبطور صحیح انجام داده وخطر بروز آسیب Needlestick در آنها بسیار کمتر است .

  کلیه پرسنل بهداشتی ودرمانی باید در برابر HBV واکسینه شوند.همه موارد Needlestick باید بدقت وبطور کامل ثبت شوند .

 


دفعات مشاهده: 51347 بار   |   دفعات چاپ: 1364 بار   |   دفعات ارسال به دیگران: 111 بار   |   0 نظر


کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مرکز تحقیقات گوارش و کبد گلستان می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 All Rights Reserved | Golestan Research Center of Gastroenterology & Hepatology

Designed & Developed by : Yektaweb